کمبود کلسیم در گاوهای دوره انتقال زایمان (تب شیر)

تماس با ما :

کمبود کلسیم در گاوهای دوره انتقال زایمان (تب شیر)

برگرفته از نوشته: Shire. A.J و Beeds. DK استادان بخش علومی دانشگاه ایالتی میشیگان

Hoard’s Dairyman Feb. 2014

 

با روشهای دیرینه نمیتوان جلو (تب شیر) را گرفت. الزام است برنامه پیشگیرانه ای داشته باشیم تا گاوهای دوره انتقال زایمان را با موفقیت به دوره شیردهی برسانیم.

زیان کمبود کلسیم پنهان در گله، بیش از زیان گاوهایی است که زمین گیر میشوند. با اینکه دامداران به کمبود کلسیم گاوها کمتر میاندیشند و به آنها بهای چندانی نمیدهند، اما می باید به این موضوع توجه بیشتری داشته باشند.

سیستم ملی نظارت بر تندرستی دام، وابسته به FDA آمریکا، در سال ۲۰۰۲ برآورد کرده بود که کمبود کلسیم پنهان (subclinical)در گله ها پیرامون ، ۲۳ %در گاوهای شکم نخست، و ۵۰%در گاوهای شکم ۳ و بالاتر است. کمبود کلسیم آشکار(clinical) نیز در گاوهای شکم نخست ۱ %و در گاوهای شکم ۲ و بالاتر ۶%برآورد شده بود.

اما اکنون گمان میرود که درصد گاوهایی که به کمبود کلسیم آشکار دچار میشوند بیش از انتظار دامداران است و روی هم رفته، ۵ % گاوهای گله ها را دربرمیگیرد. اصوالً تلیسه ها به نیاز کلسیم در آغاز دوره تولید سریعتر و کارآمدتر پاسخ میدهند و بنابراین گمان میرود که کمتر گرفتار این آشفتگی جسمی شوند.

آستانه درگیری

یافته های تازه از پژوهشها نشان میدهند که کمبود کلسیم پنهان، اثرات منفی بیشتری از آنچه پیشتر گمان برده میشد روی تولید شیر، تندرستی در دوره انتقال، و ایمنی گاوها بر جای میگذارد. برای این که بتوان گاوها را با تندرستی از دوره انتقال زایمان به دوره شیردهی رسانید میباید برنامه پیشگیری کنندهای در دست داشته باشید تا بارور شدن موفقانه آنها نیز تضمین شود.

تراکم کلسیم خون اگر زیر ۸ میلیگرم در هر دسی لیتر خون باشد، کمبود کلسیم پنهان خوانده میشود، در حالی که تب شیر را هنگامی میدانند که تعادل فعالیتهای بدن گاو از دست میرود.

از نشانه های بارز تب شیر، سرد بودن گوشها، از دست رفتن تعادل بدن و خوابیدن به گونهای است که بدن جمع شده و سر گاو درون بدن قرار میگیرد. بنابر شواهد تازه، بهتر است که سطح خطرآفرین غلظت کلسیم، برای گاوهایی که در خطر آشفتگیهای دیگر برخاسته از کمبود کلسیم هستند را به ۵/۸ میلی گرم در هر دسی لیتر قرار دهیم تا از خطر احتمالی کاسته شدن از تولید شیر جلوگیری کنیم.

در دوره انتقال زایمان، فعالیت بیولوژیکی بدن به شدت تغییر میکند، و با آغاز دوره شیردهی نیاز به کلسیم دو برابر میشود. کلسیم یک فاکتور مهم است که برای یک سری از وظایف بیولوژیکی بدن الزم است. آشکارترین این ارتباط، رابطه میان کلسیم و انقباض ماهیچه ها است. گمان میرود که خطر این که پس از زایمان، گرفتاریهای جسمی ثانوی برای گاوها پیش بیاید به نامتوازن بودن کلسیم بدن ارتباط دارد.

گاوهایی که دچار کمبود کلسیم هستند معموالً از حرکات روده آنها کاسته میشود که سبب میشود کمتر خوراک بخورند، و امکان پیش آمدن جابه جایی شیردان آنها بیشتر میشود.

کاسته شدن از خوراک (در اثر کاهش حرکات روده)، گاو را بیش از پیش در خطر نامتوازن بودن انرژی قرار میدهد، و خطر بیماری کتوز را پیش میآورد. اگر نیاز انرژی گاو برآورده نشود(که بیشتر وقتها چنین است) اسیدهای چرب اشباع نشده  (NEFA ) از ذخایر بدن رها میشوند، و به کتونهایی مانند (بتاهیدروکسی بوتیرات) تبدیل میگردند (BHBA).

گاوهایی که دچار کمبود کلسیم هستند تراکم این کتونها درخونشان بیش از تراکم آن در خون گاوهایی است که کمبود کلسیم ندارند.

یکی دیگر از پیامدهای زیانبار باال بودن تراکمNEFA در خون، افزایش تراکم «تری گلیسیریدها» در کبد گاو است که سبب بیماری «کبد چرب» میشود.

 

آسیب زدن به باروری

زیان اقتصادی کمبود کلسیم میتواند از راههای گوناگون باشد. در بازنگری سال ۲۰۰۲ از سوی USDA ،پیرامون ۲۶ %گاوهایی که از گله ها حذف شدند به سبب ضعف باروری آنها بوده است. اگر گاوها، دوره انتقال زایمان را بدون کمبود کلسیم و بدون باال رفتن NEFA یا BHBA خون پشت سر بگذارند درصد باروری گله شاید بهبود یابد.

سیستم بایولوژیکی گاوهایی که کمبود کلسیم دارند تضعیف شده است که میتواند روی تندرستی گاوها و سرانجام روی باردار شدنشان اثر منفی بگذارد. کلسیم همچنین، دومین پیامرسان مهم سیستم ایمنی است، بنابراین، از توانایی گاوی که کمبود کلسیم دارد، برای مبارزه با عفونتها کاسته میشود.

افزون بر اینها، احتمال حذف گاو از گله، به سبب بیماریها و یا ناباروری گاوهایی که کمبود کلسیم دارند، افزایش مییابد. با این که اثر کمبود کلسیم در کاهش تولید شیر همیشگی نیست، اما نشان داده شده است که تولید شیر روزی ۵/۱ لیتر کاهش مییابد و ممکن است با ادامه کمبود کلسیم در طول دوره شیردهی که میتواند سبب بیماری کتوز بشود، کاهش تولید از این همه باالاتر برود.

به دنبال کمبود کلسیم، موارد ورم پستان افزایش مییابد زیرا برای فعال شدن سیستم ایمنی، و انقباض برای بسته شدن سر پستانها، مقدار کافی کلسیم در خون گاو وجود نخواهد داشت. دیده شده است که موارد متریت نیز بالا میرود، و در گاوهایی که هم سخت زایی و هم کمبود کلسیم دارند افزایش متریت ۴ برابر پیش میآید.

 

جیره DCAD میتواند کمک کند

روش آزمایش شده و درست برای مدیریت کمبود کلسیم پیش از زایمان، استفاده از جیرهای است که تفاوت کاتیون ـ آنیون (DCAD ) آن منفی باشد. حذف سدیم و پتاسیم (کاتیونها) و افزودن مقدار بیشتری کلراید و سولفات (آنیونها) ، DCAD بیشتر منفی میشود، و این، به گاو کمک میکند که خود را برای زایمان و برداشت از ذخیره کلسیم آماده کند.

جیره میباید به گونهای تنظیم شود که پتاسیم و سدیم را، پیش از این که فرآورده آنیونی به آن بیافزاییم، کاهش داده شده باشد. تاکنون اثر منفی از خوراندن جیرهای که DCAD آن منفی باشد، به گاوهای شکم نخست دیده نشده است.

کمبود کلسیم بدون تردید روی سلامت گاوها پیش از زایمان، و روی تولید شیر و تولید مثل آنها اثر منفی مینهد. بنابراین الزام است که یک برنامه مدیریتی مناسب برای گذراندن گاوها از این دوره با تندرستی تهیه و آماده اجرا باشد.

مشتاقانه منتظر دریافت نظرات شما دوستان عزیز هستیم